บทนำสั้น ๆ — กฎหมายฉบับปรับปรุงที่มีผลบังคับเมื่อ 23 มกราคม 2568 เปิดทางให้คู่รักทุกเพศจดทะเบียนได้อย่างถูกต้องตามกฎหมาย. ข้อบัญญัติเปลี่ยนศัพท์เดิมเป็นคำที่ครอบคลุมมากขึ้น เพื่อความเท่าเทียมและชัดเจนทางกฎหมาย.
บทความนี้เป็น service page ให้ข้อมูลเชิงปฏิบัติที่ช่วยเตรียมตัวก่อนจดทะเบียน. เราครอบคลุมคุณสมบัติ ขั้นตอนเอกสาร การนัดหมาย และสถานที่ที่สามารถยื่นคำขอได้.
ผู้ใช้ควรทราบอายุขั้นต่ำคือ 18 ปี พร้อมข้อยกเว้นโดยศาลในกรณีจำเป็น. หลังจดทะเบียนมีสิทธิด้านมรดก นามสกุล การรักษาพยาบาล ประกันสังคม และสิทธิข้าราชการตามเงื่อนไข.
ข้อแนะนำสั้น ๆ — ตรวจคุณสมบัติ เตรียมเอกสาร และนัดหมายล่วงหน้าเพื่อลดความล่าช้า. ระวังข้อยกเว้นตามกฎหมายเฉพาะ และให้ความสำคัญกับการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของเอกสารตลอดกระบวนการ.
ภาพรวมการสมรสในประเทศไทยหลังสมรสเท่าเทียมมีผลใช้บังคับ
ตั้งแต่วันที่ 23 มกราคม 2568 กฎหมายฉบับปรับปรุงได้เปลี่ยนระบบเดิมที่ยึดตามเพศมาเป็นหลักของ บุคคล-บุคคล ผลคือคนทุกเพศสามารถจดทะเบียนได้เท่าเทียมตามกฎหมายพลเมือง.
เปลี่ยนจาก “สามี-ภริยา” เป็น “คู่สมรส” ครอบคลุมทุกเพศ
คู่สมรส แทนที่คำว่า “สามี-ภริยา” ในประมวลกฎหมาย เพื่อให้สิทธิ หน้าที่ และสถานะชัดเจนและเป็นกลางทางกฎหมาย.
อายุขั้นต่ำในการหมั้นและการสมรสเป็น 18 ปี และกรณียกเว้นโดยศาล
กฎหมายปรับอายุขั้นต่ำจาก 17 เป็น 18 ปี ผู้ที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะแต่ต่ำกว่า 20 ปีต้องมีหนังสือยินยอมจากบิดามารดาหรือผู้รับบุตรบุญธรรมตามมาตรา 1436.
ศาลสามารถอนุญาตให้จดก่อน 18 ปีได้หากมีเหตุอันสมควร เช่น กรณีตั้งครรภ์ เพื่อคุ้มครองสิทธิและสวัสดิการของผู้เกี่ยวข้อง.
ข้อแนะนำเชิงปฏิบัติ: เก็บบัตรประชาชน ใบรับรองสถานะโสด และหนังสือยินยอมอย่างเป็นระบบเพื่อลดความเสี่ยงข้อมูลรั่วไหลและเพิ่ม security ในกระบวนการ.
ตรวจสอบเวลาและนัดหมายที่สำนักงานท้องถิ่นหรือหน้า page ของหน่วยงานก่อนเดินทาง เพื่อลดความหนาแน่นและรอคอยน้อยลง.
การ สมรส: ขั้นตอน จดทะเบียน เอกสาร และความปลอดภัยของข้อมูล
การเตรียมตัวล่วงหน้าช่วยให้กระบวนการยื่นคำขอรวดเร็วและปลอดภัยขึ้น. ก่อนนัดหมาย ให้ตรวจคุณสมบัติพื้นฐาน: ทั้งสองฝ่ายมีอายุไม่น้อยกว่า 18 ปี และไม่มีลักษณะต้องห้ามตามกฎหมาย.
เอกสารที่มักต้องใช้ ได้แก่ บัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน หนังสือรับรองสถานะโสดหรือเอกสารการสิ้นสุดความสัมพันธ์เดิม และหนังสือยินยอมจากผู้ปกครองสำหรับผู้เยาว์ตามมาตรา 1436. ตรวจรายการล่าสุดกับอำเภอหรือสถานทูตก่อนยื่น.
ขั้นตอนที่อำเภอ/เขต โดยทั่วไปคือ รับบัตรคิว ยื่นคำขอ ตรวจเอกสาร สอบทวนความยินยอม และลงนามในทะเบียน จากนั้นรับใบสำคัญการสมรส. นัดหมายล่วงหน้าจะช่วยลดเวลารอ.
สำหรับคู่ต่างชาติ ต้องเตรียมหนังสือเดินทาง หนังสือรับรองสถานะโสดที่รับรองและแปลตามหลัก และปฏิบัติตามเงื่อนไขของสถานทูตหรือกงสุลใหญ่ไทยในต่างประเทศ.
แนวทางรักษาข้อมูล: ยื่นเฉพาะเอกสารจำเป็น ปิดบังเลขประจำตัวเมื่อถ่ายสำเนา และเก็บต้นฉบับในซองปิดผนึกเพื่อป้องกันการเข้าถึงโดยไม่เกี่ยวข้อง. ใช้มาตรการ digital security เช่น เข้ารหัสไฟล์และส่งผ่านช่องทางทางการเมื่อจำเป็น.
- นัดหมายล่วงหน้าและเตรียมสำเนาเพียงพอ
- ตรวจชื่อ-สกุลก่อนออกจากหน่วยงาน
- รับเอกสารด้วยตนเองหรือมอบอำนาจตามแบบ
สิทธิและหน้าที่ของคู่สมรสตามกฎหมายใหม่: มรดก ภาษี ประกันสังคม และการรับบุตรบุญธรรม
หลังการจดทะเบียน คู่มีสถานะเป็นทายาทตามกฎหมายและมีสิทธิรับมรดกของคู่ที่เสียชีวิต เว้นแต่ผู้ตายจะระบุไว้ในพินัยกรรมต่างหาก.
สิทธิรับมรดก — คู่ที่ยังมีชีวิตจะอยู่ในลำดับทายาทและได้รับส่วนแบ่งตามกฎหมาย หากมีพินัยกรรมให้สิทธิแตกต่าง ให้ปฏิบัติตามพินัยกรรมนั้น.
สิทธิประโยชน์ข้ามกฎหมาย
กฎหมายใหม่นิยามคำที่เคยใช้ไว้ให้ครอบคลุมผลทางกฎหมายอื่น เช่น สิทธิใช้นามสกุล การยินยอมรักษาพยาบาล และการบรรจุเป็นข้าราชการในกรณีที่กฎหมายกำหนด.
ประกันสังคมและภาษี
คู่มีสิทธิเรียกร้องผลประโยชน์ตามระบบประกันสังคมในสถานการณ์ที่กฎหมายกำหนด เช่น สิทธิทายาทหรือค่ารักษาพยาบาลบางกรณี รวมทั้งต้องยื่นภาษีตามสถานะเพื่อนำสิทธิประโยชน์ภาษีไปใช้.
รับบุตรบุญธรรมร่วมกัน
ผู้จะรับต้องมีอายุไม่น้อยกว่า 25 ปี และอายุมากกว่าบุตรอย่างน้อย 15 ปี หากฝ่ายใดมีคู่ต้องได้รับความยินยอมจากคู่ด้วย คู่สามารถรับร่วมกันได้ตามกฎหมาย.
- จัดทำพินัยกรรมชัดเจนเพื่อลดข้อพิพาท
- ทำประกันชีวิตและตั้งผู้รับผลประโยชน์สอดคล้องกับพินัยกรรม
- เก็บใบสำคัญและเอกสารประกันสังคม-ภาษีในที่ปลอดภัย
คำแนะนำสั้น ๆ: ปรึกษาทนายหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเมื่อต้องวางแผนมรดกหรือรับบุตรบุญธรรม เพื่อให้สิทธิเป็นไปตามความประสงค์และครบถ้วน.
สรุป
,สรุปใจความสำคัญ: กฎหมายฉบับใหม่ยืนยันสิทธิเท่าเทียมสำหรับคู่ทุกเพศ และกำหนดอายุขั้นต่ำไว้ที่ 18 ปี เพื่อความชัดเจนทางกฎหมายและสวัสดิการ.
เตรียมเอกสารให้ครบก่อนนัดหมาย ทั้งในประเทศและจากต่างประเทศ รวมถึงหนังสือรับรองและการแปลที่หน่วยงานรับรองต้องการ.
สิทธิหลักหลังจดทะเบียน ได้แก่ มรดก สิทธิประกันสังคม สิทธิภาษี การใช้นามสกุล และการยินยอมรักษาพยาบาลที่ชัดเจน.
หากเกี่ยวกับผู้เยาว์ ศาลอาจอนุญาตให้จดก่อน 18 ปีได้เมื่อมีเหตุอันสมควร และต้องจัดทำหนังสือยินยอมตามข้อกำหนด.
คำแนะนำท้ายที่สุด: ปกป้องข้อมูลส่วนบุคคลของเอกสาร อัปเดตหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และวางแผนทรัพย์สินเพื่อใช้สิทธิอย่างมั่นใจ.
FAQ
การสมรสหมายความว่าอย่างไรภายใต้กฎหมายไทยฉบับใหม่?
การสมรสหมายถึงความเป็นคู่สมรสที่กฎหมายรับรอง โดยเปลี่ยนคำจาก “สามี-ภริยา” เป็น “คู่สมรส” เพื่อครอบคลุมทุกเพศ คู่สมรสมีสิทธิและหน้าที่ร่วมกันตามกฎหมาย เช่น สิทธิรับมรดก การตัดสินใจด้านการรักษาพยาบาล และสิทธิประโยชน์ภาษี
อายุขั้นต่ำในการหมั้นและสมรสคือเท่าไร และมีข้อยกเว้นหรือไม่?
อายุขั้นต่ำทั่วไปคือ 18 ปี หากผู้ใดอายุต่ำกว่า 18 ปีต้องขออนุญาตจากศาลในกรณีที่มีเหตุจำเป็น ศาลจะพิจารณาความเหมาะสมและความยินยอมของผู้ปกครองก่อนให้อนุญาต
ต้องเตรียมเอกสารอะไรบ้างก่อนไปจดทะเบียนสมรสที่อำเภอ/เขต?
เอกสารหลักได้แก่ บัตรประจำตัวประชาชน ทะเบียนบ้าน สำเนาทะเบียนบ้าน ใบแสดงสถานภาพโสดหรือหย่า และเอกสารยินยอมจากผู้ปกครองกรณีผู้เยาว์ หากมีการสมรสต่างสัญชาติ อาจต้องใช้หนังสือรับรองสถานภาพจากกระทรวงการต่างประเทศ
ขั้นตอนการจดทะเบียนสมรสที่สถานทูตหรือกงสุลใหญ่ไทยในต่างประเทศเป็นอย่างไร?
ผู้จะสมรสต้องนัดหมายสถานทูต นำเอกสารประจำตัว หนังสือรับรองสถานภาพโสดที่แปลและรับรอง พร้อมแปลเป็นภาษาอังกฤษหรือภาษาท้องถิ่นตามข้อกำหนด เจ้าหน้าที่สถานทูตจะลงบันทึกคำร้องและออกเอกสารที่สามารถนำมาแสดงต่อหน่วยงานไทยเมื่อกลับประเทศ
การสมรสกับชาวต่างชาติในประเทศไทยต้องดำเนินการอย่างไรบ้าง?
ชาวต่างชาติต้องยื่นหนังสือรับรองสถานภาพโสดจากประเทศตน และแปลเอกสารให้เป็นภาษาไทยโดยนักแปลที่ได้รับอนุญาต เอกสารบางอย่างอาจต้องรับรองโดยกระทรวงการต่างประเทศหรือสถานทูตของประเทศต้นทาง
ข้อมูลส่วนบุคคลและเอกสารที่ยื่นในการจดทะเบียนได้รับการคุ้มครองอย่างไร?
หน่วยงานรับผิดชอบต้องเก็บรักษาข้อมูลตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล มาตรการรวมถึงการเข้ารหัส เอกสารที่มีการเผยแพร่ต้องได้รับความยินยอมจากคู่สมรส และการขอข้อมูลต้องมีเหตุชอบธรรมตามกฎหมาย
คู่สมรสมีสิทธิรับมรดกอย่างไร และพินัยกรรมมีผลอย่างไร?
คู่สมรสมีสิทธิรับมรดกตามกฎหมายหากไม่มีพินัยกรรมกำหนดไว้ หากผู้ตายทำพินัยกรรม อาจกำหนดผู้รับมรดกต่างจากที่กฎหมายกำหนดได้ แต่ต้องไม่ขัดต่อกฎหมายหรือสิทธิของบุคคลที่มีสิทธิตามกฎหมาย
การใช้ชื่อนามสกุลร่วมและสิทธิในการตัดสินใจรักษาพยาบาลทำได้อย่างไร?
คู่สมรสสามารถตกลงใช้ชื่อนามสกุลร่วมกันตามขั้นตอนราชการ การตัดสินใจด้านการรักษาพยาบาลสามารถกระทำร่วมกันหรือตามเอกสารมอบอำนาจที่จัดทำไว้ล่วงหน้า
คู่สมรสได้รับผลประโยชน์ทางภาษีและประกันสังคมอย่างไร?
คู่สมรสมีสิทธิเรียกร้องสิทธิประโยชน์ตามระบบภาษีและประกันสังคม เช่น การยกเว้นภาษีบางประการ การรับสิทธิประกันสังคมตามกฎหมาย แต่ต้องเป็นไปตามข้อกำหนดของกรมสรรพากรและสำนักงานประกันสังคม
ขั้นตอนและเงื่อนไขการรับบุตรบุญธรรมร่วมกันมีอะไรบ้าง?
การรับบุตรบุญธรรมต้องปฏิบัติตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ เช่น อายุผู้รับต้องเป็นไปตามกฎหมาย ความยินยอมของผู้ปกครองเดิม และการยื่นคำร้องต่อศาล ศาลจะพิจารณาด้านความผูกพันและประโยชน์สูงสุดของเด็กก่อนอนุญาต
