สุจิตต์ วงษ์เทศ ขยายความบรรดาชื่อเหล่านี้ว่า ชื่อเหล่านี้เป็นชื่อตำแหน่งไม่ใช่ชื่อตัว ดังนั้นสนมต่าง ๆ จะมีชื่อตัวอย่างไรก็ได้ก่อนหน้า แต่เมื่อได้รับการแต่งตั้งให้เป็นสนมเอกแล้วก็ต้องได้ชื่อตำแหน่งชื่อใดชื่อหนึ่งตามบทพระไอยการฯ ที่มีร่องรอยว่า แต่ละตำแหน่งล้วนเป็นเชื้อสายราชวงศ์ใดราชวงศ์หนึ่งที่อยู่โดยรอบกรุงศรีอยุธยา คือ สุโขทัย, ละโว้, สุพรรณภูมิ, และนครศรีธรรมราช. ในปลายปีต่อมาจึงยกทัพไปตีอีกครั้ง ตีได้เมืองลำพูน เมื่อถึงเชียงใหม่ พระมหาเทวีได้ยอมอ่อนน้อมต่อสมเด็จพระไชยราชธิราช พระองค์ได้บำเพ็ญพระราชกุศลอุทิศพระเมืองเกษเกล้าร่วมกับพระมหาเทวี ณ วัดโลกโมฬี แล้วเสด็จฯ กลับอยุธยา ต่อมาสมเด็จพระไชยราชาธิราชเสด็จสวรรคตระหว่างทาง พระนางจิรประภาจึงหันไปพึ่งล้านช้าง โดยถวายราชสมบัติแด่สมเด็จพระไชยเชษฐาธิราช ปกครองนครเชียงใหม่สืบแทน. ยังถูกเลี้ยงไว้หลังจากสำเร็จโทษสมเด็จพระยอดฟ้า ต่อมาเมื่อขุนนางฝ่ายพระไชยราชาได้สังหารขุนวรวงศาและท้าวศรีสุดาจันทร์ที่คลองสระบัว พระศรีศิลป์ได้อยู่ในเหตุการณ์แต่รอดชีวิตกลับมาได้ ในรัชสมัยพระมหาจักรพรรดิ พระศรีศิลป์ได้กบฎต่อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิจนต้องปืนสิ้นพระชนม์. ประชุมพงศาวดารภาคที่45 เรื่องจดหมายเหตุของคณะพ่อค้าฝรั่งเศส ซึ่งเข้ามาตั้งครั้งกรุงศรีอยุธยา ตอนแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ภาคที่5, 2470. มีจารึกหลักหนึ่งพบที่เมืองละโว้ เป็นสมัยพระเจ้าศรีชัยวรรมเทวะ (ก่อนพระเจ้าชัยวรรมเทวะที่ 7) แสดงว่าเขมรแผ่อำนาจเข้ามานานแล้ว แสดงอิทธิพลของเขมรในด้านภาษาวัฒนธรรม ดังนั้นละโว้เป็นเมืองที่สำคัญ เมื่อเขมรยึดครองได้แล้ว ก็เป็นจุดสำคัญก้าวกระโดดยึดครองลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาได้ทั้งหมด.
ความเป็นอัจฉริยะทางฝีปากการเจรจาของท่านปาน เป็นที่เลื่องลือจนได้สมญานาม” ราชทูตลิ้นทอง” เป็นคนเเรก นับเป็นครั้งเเรกที่พระมหากษัตริย์จากซีกโลกตะวันออก เเต่งตั้งคณะราชทูตไปยังซีกโลกตะวันตกได้สำเร็จ เเบบมีชีวิตรอดปลอดภัยทั้งขาไปเเละขากลับ มีการทำเหรียญที่ระลึกเเละเขียนรูปเหตุการณ์ครั้งนั้นบันทึกไว้เป็นประจักษ์พยานให้คนรุ่นหลังได้สืบค้นจนทุกวันนี้… ใช้เวลาเดินทางรอนเเรมกินนอนอยู่บนเรือเกือบ 7 เดือน ขึ้นจากเรือเดินทางบกด้วยรถม้าต่ออีก 600 กม.จนถึงพระราชวังเเวร์ซายส์ เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2229 เพื่อถวายพระราชสาสน์เเด่พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 จนได้รับความสำเร็จยกย่องชื่นชมอย่างงดงาม.. การเป็นนางทาสี ที่รำตามโบสถ์ต่าง ๆ ต้องเป็นเชื้อสายผู้ดี เพราะเป็นงานที่มีเกียรติ มีการเกณฑ์เมืองต่าง ๆ ให้ส่งพืชผลไปให้ ข้าวเปลือกที่เป็นพืชผลให้นำมาจากเมือง “ชลพิมาน” – วิมานแห่งน้ำ จากข้อมูลของอองรี มูโอต์ ที่เดินทางมาเมืองจันทรบูรณ์ ฉะเชิงเทราได้กล่าวถึงการหลากของน้ำไหลซู่ ก็เหมือนกับน้ำที่เมืองละโว้ ตามที่ปรากฎในโคลงยอพระเกียรติฯ ช่างมีความเหมือนด้วยน้ำที่มีปริมาณมากหลากไหล. ต่อมาสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระยาแพทย์พงศาวิสุทธาธิบดี (สุ่น สุนทรเวช) ได้เคยกล่าวถึงการแพร่กระจายพันธุ์ของทุเรียนจาก จ.นครศรีธรรมราช มายังกรุงเทพฯ ตั้งแต่ประมาณ พ.ศ.2318 และมีการทำสวนทุเรียนใน ต.บางกร่าง ในคลองบางกอกน้อยตอนใน มาตั้งแต่ พ.ศ.2397 ระยะต้น ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด และพัฒนามาเป็นการปลูกด้วยกิ่งตอน.
คำว่า คนบางกอก เริ่มมาตั้งแต่ยุคไหน
อย่างไรก็ดี บันทึกของพ่อค้าชาวโปรตุเกสที่เข้ามาในอาณาจักรอยุธยาในสมัยนั้นชื่อ เฟอร์ดินาน เมนเดธ ปินโต (บ้างก็เขียนว่า แฟร์เนา เมนเดซ ปินโต) กลับระบุว่าแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์ซึ่งลักลอบมีความสัมพันธ์กับพันบุตรศรีเทพ (ขุนวรวงศาธิราช) พราหมณ์ผู้คุมหอพระ ได้ลอบลองปลงพระชนม์พระองค์ด้วยยาพิษในปี พ.ศ.2089 ซึ่งเป็นข้อมูลหลักในบทภาพยนตร์เรื่องสุริโยไท. นพบุรีศรีลโวทัยปุระ หรือละโว้นี้นั้น อยู่ใกล้ชายฝั่งทะเลมากกว่าละโว้ในสมัยนี้ ซึ่งแผ่นดินมันงอกขึ้นมา ดังจะเห็นได้จากเหตุการณ์ในประวัติศาสตร์ที่กองทัพเรือของพระเจ้าศรีธรรมาโศกราช ยกมาตีเมืองละโว้ ซึ่งไม่ได้ถึงขนาดตีเมืองละโว้ตรง ๆ แต่น่าจะตีตรงชายขอบแดนอาณาจักรละโว้มากกว่า. อย่างไรก็ตาม ท้ายที่สุด เวเรต์ก็ยังมองเห็นว่า “อำนาจการต่องรอง” ของฝ่ายฝรั่งเศส โดยรายงานว่า “พระเจ้ากรุงสยามนั้นทางลำเอียงรักใคร่พวกฝรั่งเศสมาก และถ้าไม่มีฟอลคอนคอยกีดขวางอยู่แล้ว เราจะขออะไรพระเจ้ากรุงสยามก็คงพระราชทานให้ทุกอย่าง แต่ต้องนับว่าเป็นการเคราะห์ดีที่ฟอลคอนยังจะต้องการอาศัยเรา มากกว่าที่เราจะต้องการอาศัยฟอลคอน และในทุกวันนี้ (พ.ศ.๒๒๓๐/ค.ศ. ๑๖๘๗) คอนสแตนติน ฟอลคอน ก็น่ากลัวจะต้องตายทั้งบุตรและภรรยา และการที่ฟอลคอนจะต้องเสียชีวิตนี้ ก็คงต้องเป็นวันหนึ่ง มิช้าก็คงเร็ว เพราะฉะนั้นฟอลคอนจึงจำเป็นต้องหาที่พึ่ง…” ซึ่งเวเรต์ได้วิเคราะห์สถานการณ์ได้อย่างถูกต้อง.
ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา. เรื่องคติของฝรั่งเข้ามาเมืองไทย. (Simon de Laloubère) ที่เดินทางมาสยามในรัชสมัยของพระนารายณ์นั้น ไม่พบข้อวิพากษ์ความน่าเชื่อถือของปินโตในงานของลาลูแบร์แต่อย่างใด. เพชรสีน้ำเงิน – เซบาสเตียน คอลิสกี้/ อลามี่ สองทศวรรษที่ผ่านมา มีคนสวนชาวไทยได้ปีนหน้าต่างขึ้นชั้นสองของพระราชวังในเจ้าชายแห่งซาอุดิอาร… ข่าวสดประชาชาติธุรกิจสุดสัปดาห์ศิลปวัฒนธรรมเทคโนโลยีชาวบ้านเส้นทางเศรษฐีสำนักพิมพ์มติชนศูนย์ข้อมูลมติชนมติชนอคาเดมีKhaosod EnglishMatichon Investor Relationร่วมงานกับเรา.
ทำไมเวลาที่คุณสุจิตต์เขียนหนังสือจึงชอบตั้งชื่อหนังสือเป็นการตั้งคำถามว่า มาจากไหน?
ประชุมพงศาวดาร ฉบับหอสมุดแห่งชาติ เล่ม10, สำนักพิมพ์ก้าวหน้า, 2507. หรือวัดสีเชียง หรือวัดพระสีเชียง เป็นต้นกำเนิดพระมงคลบพิตร ปัจจุบันไม่มีให้เห็นแล้ว แต่ปรากฎมีวิหารแกลบวัดชีเชียงในปัจจุบัน. เปิดสัดส่วนรับ ‘น.ร.’ โรงเรียนดังกรุงเทพ เขต 1 กทม.รับ 2 หมื่นที่นั่ง-ม.4 อีก 1.9 หมื่นค… แต่สรุปตอนท้ายคงมีจริง..คือท่านโกษาปานได้ให้พืชพันธุ์ซึ่งสืบเชื้อสายอยู่ในฝรั่งเศส.. รู้จัก “อัยมาน ซอวาฮิรี” ผู้ที่จะก้าวขึ้นมาแทนที่ …
พระองค์ทรงพิจารณาแล้วเห็นว่า แผ่นดินระหว่างคลองบางกอกใหญ่ และคลองบางกอกน้อยเดิมนั้นแคบ สามารถเดินถึงกันได้ ผลจากการขุดคลองลัดบางกอก ทำให้สายน้ำเปลี่ยนทางเดินจนคลองลัดบางกอกกลายเป็นลำน้ำเจ้าพระยา จึงโปรดเกล้าให้ขุดคลองลัด ณ บริเวณดังกล่าวเป็นบริเวณตรงข้ามพระบรมมหาราชวัง ด้านท่าราชวรดิษฐ์ในปัจจุบัน. บ้างก็เรียก เชียงไตร เชียงตราน เชียงไกร เชียงกราน, เมื่อสมเด็จพระไชยราชาธิราชตีเอาเมืองได้แล้ว พระองค์ประทับอยู่ที่เมืองนั้นจนถึงเดือนสี่ ขึ้นเก้าค่ำ ก็เกิดเหตุการณ์ลมพายุพัดหนักตอนยามหนึ่ง วาตภัยในคราวนั้นได้พัดแรงจัดจนทำให้เรือไกรแก้วแตกเสียหาย และพัดต้องโชนเรืออ้อมแก้วแสนเมืองม้าหักลง. หมายเหตุ บันทึกเรื่องนี้สอนให้คิดได้มากมาย เช่น พระเจ้ากรุงฝรั่งเศสอาจคิดว่า ท่านโกษาปาน มีวิชาคงกะพัน อยากได้เชื้อสายที่คงกะพันอยู่ในฝรั่งเศส หรืออาจคิดว่าท่านโกษาปานฉลาดทางการเจรจา จึงอยากได้เชื้อสายไว้บ้าง….แต่นับว่าท่านโกษาปานทำงานสำเร็จสมดังมุ่งหมาย กรุงฝรั่งเศสจึงเจริญพระราชไมตรีกับกรุงสยาม…. ฝรั่งเศสได้เข้าไปลงหลักปักฐานผลประโยชน์ของตนทั้งทางด้านศาสนาและทางด้านการค้าในอินโดจีนตั้งแต่ในศตวรรษที่ 17 แต่ความพยายามที่จะประสานผลประโยชน์ทั้งสองด้านเข้าด้วยกันเพื่อสถาปนาเขตอิทธิพลของฝรั่งเศสขึ้นนั้นไม่สามารถเป็นไปได้ เนื่องจากจะต้องเผชิญหน้ากับอังกฤษที่กำลังแข็งแกร่งเฟื่องฟู แผ่อำนาจไล่ล่าอาณานิคมอยู่ในมหาสมุทรอินเดีย ขณะที่ฝรั่งเศสเป็นฝ่ายปราชัยอในยุโรปช่วงปลายศตวรรษที่ 18 และต้นศตวรรษที่ 19.
ติดตามข่าวสด
ถ้าเป็นการศึกษาประวัติศาสตร์จริงๆ ต้องเข้าใจวัฒนธรรมของทั้ง ๒ ชาติ.. รายงานพิเศษ “โธไรยสยามรัฐ” แปลและเรียบเรียง มติชนรายสัปดาห์ วันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. รวมทั้งเป็นผู้นำวิทยาการถ่ายรูปเข้ามาในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. เรือพระที่นั่ง “ปัมยัตอาโซวา” และขบวนเรือติด ตามอีก 2 ลำ ได้นำ “ซาเรวิตซ์” มาสู่กรุงเทพฯ “ซาเรวิตซ์” เป็…
และ ศรีสุดาจันทร์ สุจิตต์ วงษ์เทศ ไม่มีข้ออ้างอิง กระนั้นเมื่อเทียบตำแหน่งสนมเอกทั้งสามว่ามาจากเหนือคือ ศรีจุฬาลักษณ์ ใต้คือ อินทรเทวี ตะวันตกคืออินทรสุเรนทร์ ดังนั้นขาดแต่ตะวันออก สุจิตต์ วงษ์เทศ จึงตั้งข้อสังเกตว่าน่าเชื่อว่าศรีสุดาจันทร์ น่าจะเป็นชื่อตำแหน่งเชื้อสายราชวงศ์ละโว้-อโยธยา นั่นเอง. ค้นคว้าตามหาประวัติทุเรียนผลไม้ขึ้นชื่อลือชาแห่งฤดูร้อนในประเทศไทย จนมาถึงวันที่ คนจีนแห่ซื้อถล่มทลาย eight หมื่นลูกภายในเวลาแค่นาทีเดียวผ่านเว็บไซต์อาลีบาบา… ความรู้เรื่องเมืองสยาม ตอนขนบธรรมเนียม ประเพณีของช… จดหมายเหตุรายวัน การเดินทางไปสู่ประเทศสยาม ในปี ค.ศ. จดหมายเหตุของคณะบาทหลวงฝรั่งเศสซึ่งเข้ามาตั้งครั้งกรุงศรีอยุธยา ภาคที่5, 2469. อยู่มาวันหนึ่ง พระเจ้าหลุยส์ ต้องการแสดงพระราชอำนาจให้แก่คณะทูต จึงเชิญให้เข้ามาเฝ้า…
- จดหมายเหตุของคณะบาทหลวงฝรั่งเศสซึ่งเข้ามาตั้งครั้งกรุงศรีอยุธยา ภาคที่5, 2469.
- ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา.
- ที่มา จดหมายเหตุลาลูแบร์ เล่ม ๒ ฉบับภาษาไทย ภาพสแกนจากฉบับแปลภาษาอังกฤษของจดหมายเหตุลาลูแบร์ Du Royaume de Siam, 1691 full textual content A Mapp o…
- จดหมายเหตุรายวัน การเดินทางไปสู่ประเทศสยาม ในปี ค.ศ.
- ข่าวสดประชาชาติธุรกิจสุดสัปดาห์ศิลปวัฒนธรรมเทคโนโลยีชาวบ้านเส้นทางเศรษฐีสำนักพิมพ์มติชนศูนย์ข้อมูลมติชนมติชนอคาเดมีKhaosod EnglishMatichon Investor Relationร่วมงานกับเรา.
- เรือพระที่นั่ง “ปัมยัตอาโซวา” และขบวนเรือติด ตามอีก 2 ลำ ได้นำ “ซาเรวิตซ์” มาสู่กรุงเทพฯ “ซาเรวิตซ์” เป็…
อัจฉริยะ ไลฟ์สดคดีแตงโม ปมค้นขวดไวน์ เผยมีคนสารภาพแล้ว1 เล่าหมดเปลือก four ชม. นิสัยที่แท้จริง ‘คอนสแตนติ… ที่มา จดหมายเหตุลาลูแบร์ เล่ม ๒ ฉบับภาษาไทย ภาพสแกนจากฉบับแปลภาษาอังกฤษของจดหมายเหตุลาลูแบร์ Du Royaume de Siam, 1691 full textual content A Mapp o… เดอ ลาลูแบร์ แต่ง สันต์ ท. จดหมายเหตุลาลูแบร์ เล่ม1 และ เล่ม2.