ย้ำคิดย้ำฝัน ไม่เกี่ยวกับรอบเอว ไม่เกี่ยวกับหางตา ไม่เกี่ยวกับคืนวันที่ผ่านไป จะอ่อนใจ จะเพลียเหนื่อยล้า ถ้ายังอยากหาโลกในใจ ใ… แม่ไปนาสิปิ้งปลามาป้อน แม่เลี้ยงม่อนให้นอนอู่สายไหม อือ.. เออ ฮือ อือ… เพลงร้องเล่นที่เคยอ่าน อย่างพวก ซักส้าว หรือ ตุ๊ดตู่… นอนตื่นแล้วสิเอาแก้วใส่มือ อือ..
- แม่ไปนาสิปิ้งปลามาป้อน แม่เลี้ยงม่อนให้นอนอู่สายไหม อือ..
- บทเห่กล่อมเหล่านี้ เห่กล่อมเจ้านายที่ยังทรงพระเยาว์ตลอดลงมาจนรัชกาลที่ ๔ ข้าหลวงท่องจำกันต่อๆ มา ไม่ปรากฏว่า ใครเคยจดรวบรวมลงไว้ จนมาได้เห็นฉบับที่หอพระสมุดฯ ได้มา ฉบับนี้เป็นลายมืออาลักษณ์เขียนเส้นหรดาล เมื่อในรัชกาลที่ ๔ มีบทเห่กล่อมบรรทม เรื่อง ๑ เรื่องจับระบำ เรื่อง ๑ เรื่องพระอภัยมณี เรื่อง ๑ เรื่องกากี เรื่อง ๑ มีเนื้อความปรากฏข้างท้ายว่า เจ้านายพระองค์ใดพระองค์หนึ่งรับสั่งให้ผู้ที่ท่องจำไว้ได้บอกให้จดถวาย มิใช่คัดจากหนังสือที่มีอยู่แล้ว เพราะฉะนั้น บทเห่จึงไม่ครบบริบูรณ์ทุกบทที่แต่งกันไว้แต่ก่อน…”
- เออ ฮือ อือ…
- นอนตื่นแล้วสิเอาแก้วใส่มือ อือ..
- เทวดารักษาปกป้อง ฝูงพี่น้องยอย่องสรรเสริญ อื้อ ฮือ อือ อื้อฮือ อือ ฮือ อื้อ อือ …
ผู้ร้องบทเห่กล่อมพระบรรทมคือ พระพี่เลี้ยงนางนม หรือข้าหลวงซึ่งเป็นนักร้อง โดยมีวงมโหรีบรรเลงประกอบ ส่วนทำนองที่ใช้เห่กล่อมในพระราชพิธี พระยาภูมีเสวินได้พยายามสอบถามจากพระพี่เลี้ยง สมัยรัชกาลที่ ๕ และข้าหลวงผู้เคยปฏิบัติงานเกี่ยวข้องกับการเห่กล่อมแล้ว สันนิษฐานว่า ทำนองที่ใช้เห่กล่อมพระบรรทมนั้น เป็นทำนองสรภัญญะใหญ่ คือ ยืดทำนองจากสรภัญญะธรรมดาไปอีกเท่าตัว (ทำนองสรภัญญะธรรมดา เป็นทำนองที่สวดบูชาคุณพระรัตนตรัย ซึ่งขึ้นต้นว่า “องค์ใดพระสัมพุทธ สุวิสุทธสันดาน …” บทเห่กล่อมเหล่านี้ เห่กล่อมเจ้านายที่ยังทรงพระเยาว์ตลอดลงมาจนรัชกาลที่ ๔ ข้าหลวงท่องจำกันต่อๆ มา ไม่ปรากฏว่า ใครเคยจดรวบรวมลงไว้ จนมาได้เห็นฉบับที่หอพระสมุดฯ ได้มา ฉบับนี้เป็นลายมืออาลักษณ์เขียนเส้นหรดาล เมื่อในรัชกาลที่ ๔ มีบทเห่กล่อมบรรทม เรื่อง ๑ เรื่องจับระบำ เรื่อง ๑ เรื่องพระอภัยมณี เรื่อง ๑ เรื่องกากี เรื่อง ๑ มีเนื้อความปรากฏข้างท้ายว่า เจ้านายพระองค์ใดพระองค์หนึ่งรับสั่งให้ผู้ที่ท่องจำไว้ได้บอกให้จดถวาย มิใช่คัดจากหนังสือที่มีอยู่แล้ว เพราะฉะนั้น บทเห่จึงไม่ครบบริบูรณ์ทุกบทที่แต่งกันไว้แต่ก่อน…” ดอกมะลิ หอมเอย หอมดอกมะลิเอย กลิ่นเอย หอมกรุ่นไปแสนไกล มะลิเจ้า หอมซึ้งตรึงใจ ผุดผ่องยองใย สีขาวน่ารักใคร่ โอ้มาลัยก… โยกเยก โยกเยกเอย น้ำท่วมเมฆ กระต่ายลอยคอ อ้ายหมาหางงอ กดคอโยกเยก….
เพลงกล่อมเด็กหลับง่าย ทำนองไทยและฝรั่ง เพลงกล่อมที่ทำให้ลูกหลับสบาย
คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. เทวดารักษาปกป้อง ฝูงพี่น้องยอย่องสรรเสริญ อื้อ ฮือ อือ อื้อฮือ อือ ฮือ อื้อ อือ …
